Lees meer
Dia’s kunnen verschillende afmetingen hebben: 4 x 4 cm, 4 x 3 cm, 2,8 x 2,8 cm enzovoort. Het populairste formaat was de 35mm-film, die je in je camera stak en die na ontwikkeling in stukjes geknipt werd van 2,4 x 3,6 cm.
Maar dia’s komen eveneens op vlakfilm voor. De vlakfilm werd na belichting in een camera via het omkeerprocede ontwikkeld: in plaats van een negatief beeld verscheen onmiddelijk een positief beeld op de vlakfilm, wat dan kon geprojecteerd worden.
Dia’s zitten doorgaans in plastic, metalen of papieren raampjes van 5 x 5 cm, of op een carrousel, maar kunnen evengoed in stroken voorkomen. Soms zitten ze ter bescherming ook tussen twee glasplaatjes.
Vroeger werden dia’s in veel huiskamers met een diaprojector op een groot scherm geprojecteerd. Maar ook in scholen en universiteiten werden dia’s gebruikt voor lezingen en opleidingen.
Indien je dia’s in een doos zitten, kan ook de volgorde belangrijk zijn: die kan namelijk een verhaal vertellen over de tijdsgeest of context waarin de foto’s genomen zijn. Op kartonnen raampjes tref je vaak de datum van ontwikkeling aan.
Heb je twee dia’s die bijna identiek zijn en naast elkaar gemonteerd zijn, of tegenover elkaar op een kartonnen schijf? Dan gaat het om een stereofoto. Lees er hier meer over.
Tot in de jaren 1930 bestond film uit nitraat, een zeer ontvlambaar materiaal dat bij verval ook salpeterzuur uitscheidt. Daarna werd nitraat vervangen door celluloseacetaat, maar er dook een nieuw probleem op: deze drager is namelijk gevoelig voor het azijnsyndroom of azijnzuursyndroom.
Kleurendia’s zijn altijd op celluloseacetaatfilm. Ruikt die naar azijn, of zie je een craquelé-achtig patroon waarmee de emulsielaag losraakt van de drager? Dan weet je genoeg.
Het wordt aangeraden om dia’s op nitraat- en acetaatfilm zo snel mogelijk te digitaliseren.
Op projectcest.be vind je een uitgebreide handleiding die je helpt bij de identificatie van nitraatfilms. Filmcare kan ook hulp bieden bij het identificeren van nitraat-, acetaat- of polyesterfilm.
… langdurige of veelvuldige projectie van dia’s ook schade kan toebrengen aan de dia’s? Daarom is het aangeraden om bij intensief gebruik altijd duplicaten te maken van dia’s, en de originelen te bewaren op een donkere plek met stabiele luchtvochtigheid en temperatuur. Lees hier meer over bewaring van je fotomateriaal.
Deze website is een project van meemoo, Vlaams instituut voor het archief, met de steun van de Vlaamse Overheid en EFRO. Heb je toevoegingen of aanbevelingen? Neem contact met ons op. Voor meer informatie over meemoo kan je terecht op www.meemoo.be.
Het project won in oktober 2019 een Archive Achievement Award, uitgereikt door FIAT/IFTA, binnen de categorie ‘Excellence in Media Preservation’.
